Penmail – gratis digitaal kwartaalblad

PENMAIL – Informatie over kinder- en jeugdhandschrift

Uitgave: Werkgroep Kinderhandschrift
Redactie:  Dick Schermer (dick.schermer@upcmail.nl)

Doel en doelgroep
Met deze Penmail willen we mensen met belangstelling voor het handschrift van kinderen en jeugdigen regelmatig informeren. We vermoeden dat er bij meerdere groepen behoefte bestaat aan regelmatige informatie op dit gebied: Schrijfpedagogische Hulpverlening (SPH), Vereniging van Leraren Schoonschrijven en Machineschrijven (VLSM), Nederlandse Orde van Grafologen (NOG), Landelijke Bond van Remedial Teachers (LBRT), Onderwijsadviesdiensten (schrijfspecialisten), schrijftherapeuten.

Afbakening
Penmail zal zich vooral richten op de volgende terreinen: Schrijfonderwijs, schrijfmethoden, schrijfmateriaal, schriftontwikkeling, schrijftests, verband tussen handschrift en persoonlijkheid, pedagogische grafologie. Informatie op het gebied van krabbels, tekeningen en kalligrafie vallen buiten onze doelstelling.

Abonneren op Penmail en downloaden
Abonneren kan door het Contactformulier in te vullen of mail te sturen naar Dick Schermer: dick.schermer@upcmail.nl
Alle Penmails zijn ook te downloaden bij DOWNLOADS.
De laatst bijgevoegde Penmail is van januari 2025.

Bundels van Dick Schermer

Sinds december 2005 zet Dick Schermer zich in voor de ontsluiting van literatuur over kinderhandschrift en schrijven die moeilijk toegankelijk is voor het grote publiek. Deels omdat de bronnen zelf moeilijk toegankelijk zijn doordat ze vaak in kleine oplagen voor een gespecialiseerd publiek zijn verschenen, deels doordat ze vaak alleen maar in druk en niet digitaal zijn verschenen. Bijna altijd zijn het publicaties die in het Engelse of Duitse taalgebied zijn verschenen.  Dick heeft vele hiervan vertaald en soms ook samengevat in het Nederlands. Het resultaat is een reeks bundels met steeds een aantal artikelen. In mei 2025 zijn er 143 bundels verschenen.

Bundel aanschaffen?
Wie een bundel wil aanschaffen kan contact opnemen met Dick Schermer (dick.schermer@upcmail.nl).
De bundels kosten € 3,50 per stuk. De bundels worden digitaal geleverd verzonden.

In de Downloads onderaan is te vinden:
– Een overzicht van de inhoud van alle tot nu toe verschenen bundels met een opsomming van de daarin verschenen artikelen.
– Een trefwoordenoverzicht
– Een overzicht van auteurs waarvan werk is vertaald.

Inhoud laatst verschenen Bundels

Bundel 143

  1. Effecten van handschrift op de schrijfvooruitgang van kinderen, Jakhongir Shaturaev, 2020 (2 p.)
  2. Ter verdediging: Waarom handschrift een comeback maakt in het onderwijs en op het werk, Writey, 2023 (6 p.)
  3. Nederland tegen strengere regels ChatGPT, schoolopdracht beter met ‘pen en papier’, NOS Nieuws, vrijdag 31 maart 2023 (2 p.)
  4. Kan jij cursief lezen? Nationaal Archief zoekt superkracht, Elizabeth Weise, 2025 (5 p.)
  5. Nieuwe eisen voor scholier: leesbaar schrijven en verstaanbaar praten, SLO, NOS Nieuws*vandaag, 16 oktober 2024 (2 p.)
  6. Lees verwonder … en schrijf! Li Lefébure, 2022 (2 p.)
  7. Saskia Schepers over neurodiversiteit in de klas, Yvonne Joosse, 2025 (3 p.)
  8. Is cursief schrijven nog relevant? Een cursieve terugblik tijdens Nationale Handschriftdag, Daijah Moss, 2025 (2 p.)
  9. Kan het leren van cursief schrijven kinderen helpen om beter te lezen? Sommige beleidsmakers denken dat het de moeite waard is om het te proberen, Shawn Datchuk, 2025 (4 p.)
  10. Uit ons onderzoek blijkt dat kinderen beter schrijven met de hand. Maar ze hebben ook toetsenbordvaardigheden nodig, Anabela Malpique, Deborah Pino Pasternak & Susan Ledger, 2024 (4 p.)
  11. Doet handschrift er nog toe? Victor H. Mair, 2025 (4 p.)
  12. Moet je met de hand schrijven? Voor- en nadelen van handschrift, Hillary DePiano, 2020 (2 p.)
  13. Waarom handschrift nog steeds belangrijk is in een digitale wereld, Kirschner, 2025 (3 p.)
  14. Een korte geschiedenis van het handschrift, Ignite Post, 2021 (3 p.)
  15. De sleutel tot communicatie: Waarom handschrift nodig is,, Olivia Cao, 2024 (2 p.)
  16. Kinderen ontwikkelen zich beter in lezen en schrijven: onderzoek wijst uit dat ze beter leren handschrijven, University Basque Country, 2025 (3 p.)
  17. Handschrift is een noodzakelijke vaardigheid en een uitstervende kunst, Kenneth Wong, 2025 (2 p.)
  18. Wat heeft AI met handschrift te maken? ChatGPT, 15 mei 2025 (2 p.)
  19. Waarom schrijven met de hand beter is voor het geheugen en het leren, Charlotte Hu, 2024 (4 p.)
  20. Handschriftproblemen in de kindertijd, Dr. Marcy Willard, 2024 (4 p.)

Momenteel is er ook informatie beschikbaar (zie downloads) over de volgende onderwerpen:

– Atlas en beschrijving van puberteitskenmerken Een beschrijving van een aantal kenmerken die veel voorkomen in het handschrift van (pre)pubers en adolescenten.
– De Big 5 Een model dat internationaal steeds meer geaccepteerd is als het toonaangevende instrument voor het in kaart brengen van (persoons)eigenschappen.

Downloads

Document
Bundels-Overzicht-inhoud-alle-143-bundels.pdf
Bundels-Trefwoordenoverzicht-van-alle-143-bundels.pdf
Bundels-Auteurs-en-hun-bijdragen-in-143-bundels.pdf
Puberteitskenmerken.pdf
De-Big-5-persoonlijkheidsfactoren.pdf
Penmail-jaargang-20-nr.-2-april-2025.pdf
Penmail-jaargang-20-nr.-1-januari-2025.pdf
Penmail-Jaargang-19-nr.-4-oktober-2024.pdf
Penmail-Jaargang-19-nr.-3-juli-2024.pdf
Penmail-Jaargang-19-nr.-2-april-2024.pdf
Penmail-Jaargang-19-nr.-1-januari-2024.pdf
Penmail-Jaargang-18-nr-4-oktober-2023.pdf
Penmail-Jaargang-18-nr-3-juli-2023.pdf
Penmail-Jaargang-18-nr-2-april-2023.pdf
Penmail-Jaargang-18-nr-1-januari-2023.pdf
Penmail-Jaargang-19-nr.-1-januari-2024.pdf
Penmail-Jaargang-17-nr.-1-januari-2022.pdf
Penmail-Jaargang-17-nr.-2-april-2022.pdf
Penmail-Jaargang-17-nr.-3-juli-2022.pdf
Penmail-Jaargang-17-nr.-4-oktober-2022.pdf
Penmail-Jaargang-16-nr.-1-januari-2021.pdf
Penmail-Jaargang-16-nr.-2-april-2021.pdf
Penmail-Jaargang-16-nr.-3-juli-2021.pdf
Penmail-Jaargang-16-nr.-4-oktober-2021.pdf
Penmail-Jaargang-15-nr.-1-januari-2020.pdf
Penmail-Jaargang-15-nr.-2-april-2020.pdf
Penmail-Jaargang-15-nr.-3-juli-2020.pdf
Penmail-Jaargang-15-nr.-4-oktober-2020.pdf
Penmail-Jaargang-14-nr.-1-januari-2019.pdf
Penmail-Jaargang-14-nr.-2-april-2019.pdf
Penmail-Jaargang-14-nr.-3-juli-2019.pdf
Penmail-Jaargang-14-nr.-4-oktober-2019.pdf
Penmail-Jaargang-13-nr.-1-januari-2018.pdf
Penmail-Jaargang-13-nr.-2-april-2018.pdf
Penmail-Jaargang-13-nr.-3-juli-2018.pdf
Penmail-Jaargang-13-nr.-4-oktober-2018.pdf
Penmail-Jaargang-12-nr.-1-januari-2017.pdf
Penmail-Jaargang-12-nr.-2-april-2017.pdf
Penmail-Jaargang-12-nr.-3-juli-2017.pdf
Penmail-Jaargang-12-nr.-4-oktober-2017.pdf
Penmail-Jaargang-11-nr.-1-januari-2016.pdf
Penmail-Jaargang-11-nr.-2-april-2016.pdf
Penmail-Jaargang-11-nr.-3-juli-2016.pdf
Penmail-Jaargang-11-nr.-4-oktober-2016.pdf
Penmail-Jaargang-10-nr.-1-januari-2015.pdf
Penmail-Jaargang-10-nr.-2-april-2015.pdf
Penmail-Jaargang-10-nr.-3-juli-2015.pdf
Penmail-Jaargang-10-nr.-4-oktober-2015.pdf
Penmail-Jaargang-9-nr.-1-januari-2014.pdf
Penmail-Jaargang-9-nr.-2-april-2014.pdf
Penmail-Jaargang-9-nr.-3-juli-2014.pdf
Penmail-Jaargang-9-nr.-4-oktober-2014.pdf
Penmail-Jaargang-8-nr.-1-januari-2013.pdf
Penmail-Jaargang-8-nr.-2-april-2013.pdf
Penmail-Jaargang-8-nr.-3-juli-2013.pdf
Penmail-Jaargang-8-nr.-4-oktober-2013.pdf
Penmail-Jaargang-7-nr.-1-januari-2012.pdf
Penmail-Jaargang-7-nr.-2-april-2012.pdf
Penmail-Jaargang-7-nr.-3-juli-2012.pdf
Penmail-Jaargang-7-nr.-4-oktober-2012.pdf
Penmail-Jaargang-6-nr.-2-april-2011.pdf
Penmail-Jaargang-6-nr.-3-juli-2011.pdf
Penmail-Jaargang-6-nr.-4-oktober-2011.pdf
Penmail-Jaargang-5-nr.-1-januari-2010.pdf
Penmail-Jaargang-5-nr.-2-april-2010.pdf
Penmail-Jaargang-5-nr.-3-juli-2010.pdf
Penmail-Jaargang-5-nr.-4-oktober-2010.pdf
Penmail-Jaargang-4-nr.-1-januari-2009.pdf
Penmail-Jaargang-4-nr.-2-april-2009.pdf
Penmail-Jaargang-4-nr.-3-juli-2009.pdf
Penmail-Jaargang-4-nr.-4-oktober-2009.pdf
Penmail-Jaargang-3-nr.-1-januari-2008.pdf
Penmail-Jaargang-3-nr.-2-april-2008.pdf
Penmail-Jaargang-3-nr.-3-juli-2008.pdf
Penmail-Jaargang-3-nr.-4-oktober-2008.pdf
Penmail-Jaargang-2-nr.-1-januari-2007-1.pdf
Penmail-Jaargang-2-nr.-2-april-2007-1.pdf
Penmail-Jaargang-2-nr.-3-juli-2007-1.pdf
Penmail-Jaargang-2-nr.-4-oktober-2007-1.pdf
Penmail-Jaargang-1-nr.-1-januari-2006-1.pdf
Penmail-Jaargang-1-nr.-2-april-2006-1.pdf
Penmail-Jaargang-1-nr.-3-juli-2006-1.pdf
Penmail-Jaargang-1-nr.-4-oktober-2006-1.pdf

Onze Partners

Volg onze socials: