Wanneer: dinsdag 06 mei 2025 van 15.30-16.00 uur

Een functioneel handschrift, een ontspannen, vlot en leesbaar handschrift aan het eind van de basisschool is het doel. Waarom lukt dit bij veel leerlingen niet meer? Schrijfvoorwaarden worden ontwikkeld in groep 1 t/m 3. Als leerlingen al moeten gaan schrijven als ze er nog niet aan toe zijn, leren ze ‘tekenend’ schrijven en is het moeilijk om een geautomatiseerd handschrift te ontwikkelen. Met Stimuliz kan je eenvoudig de motorische schrijfvoorwaarden monitoren en leerlingen op niveau leren schrijven. We hebben leesniveaus en rekenniveaus, waarom geen schrijfniveaus? In deze webinar helpen we je om handschriftonderwijs beter op verschillende niveaus aan te bieden: wat doe je met de de leerlingen die nog niet aan schrijven toe zijn, met de leerlingen die er bijna aan toe zijn en met de leerlingen die wel over de schrijfvoorwaarden beschikken?

De webinar is interessant voor iedereen die kinderen leert schrijven!

Aan het woord komt: Hans Stroes
Stimuliz / Alles in Beweging / De Schrijfladder
onderwijsontwikkelaar en expert fijn-motorische ontwikkeling & handschrift

Deze webinar is onderdeel van een serie gratis webinars van Stimuliz over handschrift. Schrijf je ook in voor:
– 22 april 2025 webinar Het ontwikkelen van de fijne motoriek en schrijfvoorwaarden bij groep 1 en 2
– 20 mei 2025 webinar Een functioneel handschrift ontwikkelen in de bovenbouw en het VO

INSCHRIJVEN: KLIK HIER!

Wanneer: dinsdag 20 mei 2025 van 15.30-16.00 uur

Loop een willekeurige bovenbouwklas BO of brugklas VO binnen en bekijk de handschriften op leesbaarheid en tempo. Dat is even schrikken! Handschriftproblemen zijn er niet meer bij enkele leerlingen, maar regelmatig bij halve klassen. Verontrustende verhalen gaan rond dat er steeds meer leerlingen op het VO zijn die al geen aantekeningen meer maken bij de lessen. Omdat ze het tempo niet bij kunnen houden of hun eigen handschrift niet kunnen teruglezen. Daarnaast heeft onderzoek op het VO aangetoond dat leerlingen met een zwak handschrift lagere cijfers halen dan nodig. Tijd voor actie. In deze webinar leer je meer over hoe het zover is gekomen en hoe je deze leerlingen in 8 weken tijd op weg kan helpen hun handschrift te verbeteren.

De webinar is interessant voor iedereen die in handschriftontwikkeling geïnteresseerd is.

Aan het woord komt: Hans Stroes
Stimuliz / Alles in Beweging / De Schrijfladder
onderwijsontwikkelaar en expert fijn-motorische ontwikkeling & handschrift

Deze webinar is onderdeel van een serie gratis webinars van Stimuliz over handschrift. Schrijf je ook in voor:
– 22 april 2025 webinar Het ontwikkelen van de fijne motoriek en schrijfvoorwaarden bij groep 1 en 2
– 06 mei 2025 webinar Leren schrijven in groep 3 en 4

INSCHRIJVEN: KLIK HIER!

Instituut Haenen van der Hout, stichting voor schrijfpedagogischehulp organiseert in het najaar een cursus Schrijfpedagogische hulp.

Bij Schrijfpedagogische Hulp gaan we uit van de schrijflijn van de leerling. Omdat die persoonlijk getrokken lijn uiteindelijk tot een leesbaar schrift moet leiden, maken we gebruik van de eigen lijn van de leerling. Begrijpen van die geschreven lijn moet geleerd worden.

Wij werken al jaren met succes volgens deze onafhankelijke methode van Magdalene Heermann en Cor Haenen van der Hout.

Het “op maat aanbieden” heeft onze voorkeur.
Wanneer je meer wilt weten: www.schrijfpedagogischehulp.nl
Greetje Arends-Scheers

De Ned. Orde van Grafologen (NOG) heeft uit hun bibliotheek historisch materiaal geschonken aan zowel de Anne Frank Stichting als het NIOD (Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocide Studies). Zij nemen dat op in hun archief en zijn daar heel blij mee. Als tegenprestatie ontving de NOG van de Anne Frank Stichting twee kersverse uitgaven, die in het teken staan van 80 jaar vrijheid.

Anne Frank krant
Bij de speciale Anne Frank krant hoort een zgn. docentenhandleiding, die de oplossingen van de opdrachten en extra informatie bevat.

Werkboek ‘Lees en schrijf met Anne Frank’

Bovendien is er een werkboek (24 blz.) met de titel ‘Lees en schrijf met Anne Frank’. Hier staan vier verhalen van Anne in, met de uitnodiging om de vermelde schrijf- en tekenopdrachten te maken. Het zijn twee welkome uitgaven en mogelijkheden om aandacht te geven aan zowel Anne Frank als onze kostbare ‘vrijheid’.

Beide zijn verkrijgbaar bij de stichting via www.annefrank.org

Bundels van Dick Schermer
Sinds december 2005 zet Dick Schermer zich in voor de ontsluiting van literatuur over kinderhandschrift en schrijven die moeilijk toegankelijk is voor het grote publiek. Deels omdat de bronnen zelf moeilijk toegankelijk zijn doordat ze vaak in kleine oplagen voor een gespecialiseerd publiek zijn verschenen, deels doordat ze vaak alleen maar in druk en niet digitaal zijn verschenen. Bijna altijd zijn het publicaties die in het Engelse of Duitse taalgebied zijn verschenen.  Dick heeft vele hiervan vertaald en soms ook samengevat in het Nederlands. Het resultaat is een reeks bundels met steeds een aantal artikelen. Nu, maart 2025, zijn er 142 bundels verschenen. Raadpleeg desgewenst de overzichten van resp. artikelen, auteurs en trefwoorden van alle bundels via ‘Ons aanbod’ bij Kwartaal-info.

Bundel aanschaffen?
Wie een bundel wil aanschaffen kan contact opnemen met Dick Schermer (dick.schermer@upcmail.nl). De bundels kosten € 3,50 per stuk. De bundels worden digitaal geleverd verzonden.

Inhoud Bundel 142

1. Doe mee met de Week van de Lieve Briefjes, Yvonne Joosse, 2025 (1 p.)
2. Handtekening zetten: Verliezen we het vermogen om met de hand te schrijven? Christine Josen, 2025 (7 p.)
3. Groep 3: Verslag voor de leerkracht, handschriften dec. 2024, Aartje Schoemaker, 2025 (2 p.)
4. Waarom handschrift nog altijd belangrijk is in digitale wereld, Dorinda Hilson, 2024 (3 p.)
5. Evaluatie van kleuters die schrijven op papier en tablet, Dr. Evi Indriasari Mansor, 2014 (3 p.)
6. Cursief schrijfonderwijs: Bijdrage aan de acceptatiestudie van het gebruik van tablets in Franse klaslokalen, Nathalie Bonneton-Botté, c.s., 2019 (2 p.)
7. Waarom nog analoog schrijven met de hand in een gedigitaliseerde wereld? Sonja Lambracht & Stephanie Heissmann, 2025 (1 p.)
8. Fonetisch genieten, Aartje Schoemaker, 2025 (2 p.)
9. Lezen en schrijven onderwijzen met Montessori, het Guidepost team, z.j. (3 p.)
10 Het wonder van hanenpoten en schoonschrift, Marijke Brouwer, 2025 (1 p.)
11 Voor- en nadelen: handschrift versus digitaal schrijven, Helene Dahlström & Lene Boström, 2017 (4 p.)
12 Leren schrijven straks onderdeel van elk vak, Daniëlla van ‘t Erve, Onderwijsblad AOB, februari 2025 (3 p.)
13 Ook al ontkennen scholen het, kinderen (en volwassenen) moeten cursief leren schrijven, Edwin Benson, 2023 (3 p.)
14 Handschrift beleeft comeback en onthult onvoorstelbare schatten in de menselijke geest, Edwin Benson, 2024 (3 p.)
15 De enige vaardigheid die Gen Z verliest, een die mensen al 5.500 jaar hebben, Luis Méndez, 2025 (2 p.)
16 Nieuw onderzoek: Schrijven met de hand beïnvloedt cognitieve functie, Writing Team, 2024 (3 p.)
17 Wie schrijft, onthoudt beter, Maria Konnikova, 2014 (2 p.)
18 Onderzoek naar cursief en blokschrift, Valerie Weil, z.j. (1 p.)
19 Schrijfonderwijs in hybride klassen, Lindy Ledohowski, 2025 (5 p.)
20 De ontwikkeling van ‘hybride schrijvers’ in het digitale tijdperk ondersteunen, Dr. Anabela Malpique, 2024 (3 p.)
21 Waarom is cursief schrijven uit het curriculum verwijderd? Writey, 2024 (4 p.)

Wanneer: dinsdag 22 april 2025 van 15.30-16.00 uur

Iedereen die met kleuters werkt merkt het… kleuters van nu zijn vaker onhandig dan 10 of 20 jaar geleden. 
Jezelf aan- en uitkleden, eten met mes en vork, een mandarijntje pellen, een drinkbeker open- en dichtdraaien.
Kleuters vragen hierbij vaker om hulp, het lukt hen gewoon niet.

In groep 1 & 2 maken de kleuters een enorme ontwikkeling door op dit gebied, maar leerkrachten maken zich wel meer zorgen.
Want een zwakke fijne motoriek en zelfredzaamheid kan je verdere ontwikkeling aardig remmen.
Bijvoorbeeld dat je in het begin van groep 3 nog niet aan leren schrijven toe bent.
Behalve de frustratie dat het niet lukt, heeft het ook groot effect op het niet kunnen maken van de werkbladen voor taal ren rekenen.

In deze gratis webinar gaan we in op de leerlijnen voor de fijne motoriek.
Welke leerlijnen zijn er en hoe kan je daaraan werken.
Ook gaan we in op wat motorische schrijfvoorwaarden zijn; wat moet je kunnen om met succes te kunnen leren schrijven.

De webinar is interessant voor iedereen die met jonge kinderen werkt.

Aan het woord komt: Hans Stroes
Stimuliz / Alles in Beweging / De Schrijfladder
onderwijsontwikkelaar en expert fijn-motorische ontwikkeling & handschrift

Deze webinar is onderdeel van een serie gratis webinars van Stimuliz over handschrift. Schrijf je ook in voor:
– 06 mei 2025 webinar Leren schrijven in groep 3 & 4
– 20 mei 2025 webinar Een functioneel handschrift ontwikkelen in de bovenbouw en het VO

INSCHRIJVEN: KLIK HIER!

Van 20 t/m 24 januari 2025 stond de Week van het handschrift centraal.
In het ZAPP Jeugdjournaal een hele uitzending van het Klokhuis gewijd aan handschrift door de eeuwen heen.
Mooie beelden en uitleg van de ontwikkeling van het spijkerschrift, het bijzondere ‘monnikenwerk’ in de Middeleeuwen.
En meester Jorne (lid van ons Platform) aan het werk en in gesprek met de leerlingen van zijn groep.

Schrijven doen de meesten van ons iedere dag. Op de basisschool leren we inmiddels zo’n 100 jaar om met de hand te schrijven. Hoe is dat vroeger allemaal begonnen? Nizar van het Klokhuis gaat naar het Rijksmuseum van Oudheden, waar een paar hele oude teksten liggen, zoals het spijkerschrift. En waarom leren we op school eigenlijk nog schrijven met de hand als je ook kunt typen op de computer?

Het Klokhuis zocht dit uit en bezocht de klas van meester Jorne.
Meester Jorne beleefde zelf ooit veel plezier aan het schrijven met de hand, met zijn eigen keurig volgeschreven schrijfschrift van vroeger en zijn kennis op het gebied van handschriftvaardigheid leert hij de kinderen nu schrijven. Daarbij laat hij zien wat in de Nederlandse taal zo moeilijk is, hij schrijft in prachtige halen de woorden “de”, “egel” en “pet” op het bord om aan te tonen dat sommige letters meerdere klanken hebben. Daarbij legt meester Jorne uit dat bij iedere letter een andere beweging hoort om de letter met de hand op papier te krijgen.

Schrijven met de hand heeft een aantal voordelen die typen niet heeft. Met name dat je hersenen dingen beter kan onthouden als je iets met de hand hebt opgeschreven. Wil je meer weten, kijk dan de aflevering terug!

In één van de mooie sketches zien we twee strenge ouders die bijles eisen voor hun zoon, maar krijgen ze hun zin?
Bekijk hier de aflevering van 22 januari 2025.

Van 20 t/m 24 januari 2025 stond de Week van het handschrift centraal. Het thema was dit jaar ‘Schrijven loopt uit de hand én verbindt!
Het platform Handschriftontwikkeling maakt elk jaar rondom het thema lesbrieven voor groep 1 & 2, 3 t/m 5, 6 t/m 8 en klas 1& 2 VO.

In reactie op ons verzoek in het persbericht om ervaringen te delen, stuurde Martineke Snijder ons haar -winnende- invulling van een les ‘handschriften’ (lesbrief 6 t/m 8):

“Afgelopen week heb ik met een aantal leerlingen (voor extra uitdaging) een opdracht laten uitvoeren vanuit de tips door jullie gegeven.
Onderstaande handschriften zijn van leerlingen uit groep 6, 7 en 8.
De leerlingen vonden het een mooie opdracht en waren zeer enthousiast over hun eigen resultaat.”

Dank voor delen, Martineke!
We sturen de prijs naar je toe.

Download onze lesbrieven van dit jaar én vorige jaar hier!

“Schrijven brengt taal tot leven”

Wanneer: vrijdag 11 april 2025
Waar: Driestar educatief Gouda

Alles wat je leest, is ooit door iemand opgeschreven! Toch blijkt schrijven veelal onderbelicht en in de schaduw van leesonderwijs te staan. Terwijl schrijven ten goede komt aan de leesvaardigheid en verschillende recente publicaties aangeven, dat meer prioriteit gegeven dient te worden aan schrijfvaardigheid. Voor een goede schrijfvaardigheid is een essentiële rol weggelegd voor het onderwijs. Wat maakt schrijfonderwijs effectief en aantrekkelijk?

Veel scholen willen in het kader van het verstevigen van de basisvaardigheden, het schrijfonderwijs een kwaliteitsimpuls geven. Aansluitend op de recent gepubliceerde conceptkerndoelen voor het leergebied Nederlands, wetenschappelijke inzichten en taalontwikkelingen, pakt deze speciale kennis- en netwerkdag urgente thema’s op voor een structurele verbetering van schrijfonderwijs.

Hoe ziet goed schrijfonderwijs er eigenlijk uit en hoe implementeer je dit in de dagelijkse onderwijspraktijk? Welke didactische vaardigheden heb je daar als leerkracht voor nodig? Kom naar deze speciale kennis- en netwerkdag in Gouda, waarbij schrijven en schrijfvaardigheid in het primair- en voortgezet onderwijs centraal staan. Ontdek het inspirerende dagprogramma en meld je aan! Je bent welkom op 11 april in Gouda! Kijk op www.schrijfonderwijspovo.nl

Wanneer: 26 mei 2025 van 19.30 – 20.30 uur en 2 juni van 15.30-16.30 uur
Door: Hans Stroes en Marjon van Sambeek

Zijn er bij jou in de klas en op school wel erg veel kinderen die moeite hebben met een vlot en leesbaar handschrift?

Leer meer over hoe dit komt en maak kennis met de nieuwste handschriftmethode Handiger handschrift die hiervoor ontwikkeld is.
Geschikt voor elke vorm van onderwijs.
Leert kinderen op een leuke en effectieve manier schrijven.
De leerkracht kan kiezen uit 2 mogelijkheden: met het verbonden schrift of het halfverbonden blokschrift.
Benieuwd naar de methode, wil je voorbeelden zien en tips krijgen hoe je het handschriftonderwijs in jouw klas kan verbeteren……
Geef je dan op voor deze GRATIS webinar via deze link.