Van 20 t/m 24 januari 2025 stond de Week van het handschrift centraal.
In het ZAPP Jeugdjournaal een hele uitzending van het Klokhuis gewijd aan handschrift door de eeuwen heen.
Mooie beelden en uitleg van de ontwikkeling van het spijkerschrift, het bijzondere ‘monnikenwerk’ in de Middeleeuwen.
En meester Jorne (lid van ons Platform) aan het werk en in gesprek met de leerlingen van zijn groep.

Schrijven doen de meesten van ons iedere dag. Op de basisschool leren we inmiddels zo’n 100 jaar om met de hand te schrijven. Hoe is dat vroeger allemaal begonnen? Nizar van het Klokhuis gaat naar het Rijksmuseum van Oudheden, waar een paar hele oude teksten liggen, zoals het spijkerschrift. En waarom leren we op school eigenlijk nog schrijven met de hand als je ook kunt typen op de computer?

Het Klokhuis zocht dit uit en bezocht de klas van meester Jorne.
Meester Jorne beleefde zelf ooit veel plezier aan het schrijven met de hand, met zijn eigen keurig volgeschreven schrijfschrift van vroeger en zijn kennis op het gebied van handschriftvaardigheid leert hij de kinderen nu schrijven. Daarbij laat hij zien wat in de Nederlandse taal zo moeilijk is, hij schrijft in prachtige halen de woorden “de”, “egel” en “pet” op het bord om aan te tonen dat sommige letters meerdere klanken hebben. Daarbij legt meester Jorne uit dat bij iedere letter een andere beweging hoort om de letter met de hand op papier te krijgen.

Schrijven met de hand heeft een aantal voordelen die typen niet heeft. Met name dat je hersenen dingen beter kan onthouden als je iets met de hand hebt opgeschreven. Wil je meer weten, kijk dan de aflevering terug!

In één van de mooie sketches zien we twee strenge ouders die bijles eisen voor hun zoon, maar krijgen ze hun zin?
Bekijk hier de aflevering van 22 januari 2025.

Van 20 t/m 24 januari 2025 stond de Week van het handschrift centraal. Het thema was dit jaar ‘Schrijven loopt uit de hand én verbindt!
Het platform Handschriftontwikkeling maakt elk jaar rondom het thema lesbrieven voor groep 1 & 2, 3 t/m 5, 6 t/m 8 en klas 1& 2 VO.

In reactie op ons verzoek in het persbericht om ervaringen te delen, stuurde Martineke Snijder ons haar -winnende- invulling van een les ‘handschriften’ (lesbrief 6 t/m 8):

“Afgelopen week heb ik met een aantal leerlingen (voor extra uitdaging) een opdracht laten uitvoeren vanuit de tips door jullie gegeven.
Onderstaande handschriften zijn van leerlingen uit groep 6, 7 en 8.
De leerlingen vonden het een mooie opdracht en waren zeer enthousiast over hun eigen resultaat.”

Dank voor delen, Martineke!
We sturen de prijs naar je toe.

Download onze lesbrieven van dit jaar én vorige jaar hier!

Bundels van Dick Schermer
Sinds december 2005 zet Dick Schermer zich in voor de ontsluiting van literatuur over kinderhandschrift en schrijven die moeilijk toegankelijk is voor het grote publiek. Deels omdat de bronnen zelf moeilijk toegankelijk zijn doordat ze vaak in kleine oplagen voor een gespecialiseerd publiek zijn verschenen, deels doordat ze vaak alleen maar in druk en niet digitaal zijn verschenen. Bijna altijd zijn het publicaties die in het Engelse of Duitse taalgebied zijn verschenen.  Dick heeft vele hiervan vertaald en soms ook samengevat in het Nederlands. Het resultaat is een reeks bundels met steeds een aantal artikelen. Nu, februari 2025, zijn er 141 bundels verschenen. Raadpleeg desgewenst de overzichten van resp. artikelen, auteurs en trefwoorden van alle bundels via ‘Ons aanbod’ bij Kwartaal-info.

Bundel aanschaffen?
Wie een bundel wil aanschaffen kan contact opnemen met Dick Schermer (dick.schermer@upcmail.nl). De bundels kosten € 3,50 per stuk. De bundels worden digitaal geleverd verzonden.

Inhoud Bundel 140

  1. Ervaringen van leraren met leerlingen in groep 1 met het oog op voorbereidend schrijven, Rene Annandale, 2019 (2 p.)
  2. Tien manieren om de schrijfvaardigheid van je kind te helpen verbeteren, Reading Eggs, 2024 (2 p.)
  3. Uit ons laatste onderzoek blijkt dat kinderen een schrijfcrisis hebben, National Literacy Trust, 2024 (3 p.)
  4. Ook gekrabbel verraadt het karakter, Minna Becker, 1950 (2 p.)
  5. De opleving van handschrift in het onderwijs, Victor Stationery, 2024 (4 p.)
  6. Oefen je nog of schrijf je al? Een onderzoek naar leren schrijven in het tweede leerjaar met suggesties voor lesgeven, Sibylle Hurschler Lichtsteiner, 2023 (6 p.)
  7. Onderzoek naar handschriftonderwijs door leerkrachten in de eerste klas, Derya Arslan, 2012 (4 p.)
  8. De toekomst kan niet zonder ons cultureel erfgoed handschrift, Edda Manley, 2024 (2 p.)
  9. Herken schrijfvaardigheid bij 5-6-jarigen, Dian Putri Redinanti & Windi Dwi Andika, 2023 (3 p.)
  10. Heropleving van het handschrift in het digitale tijdperk, Marissa Byler, 2024 (2 p.)
  11. Vloeiend handschrift bij vijfdeklassers met langzaam handschrift: ontwerpstudie met één onderwerp, Rui A. Alves, 2018 (4 p.)
  12. Ook gelezen dat het basisonderwijs veel meer aandacht moet besteden aan rekenen, taal en schrijven? Ans van Zuijlen, 2024 (4 p)
  13. Onze Koning krijgt “Heermann-schrijfles”, Ans van Zuijlen, 2024 (1 p.)
  14. Wij vergeten het handschrift, Lara Malberger, 2018 (3 p.)
  15. Het vermogen van kinderen een motorische vaardigheid te leren is gerelateerd aan schrijf- en leesvaardigheid, Esther Adi-Japha, c.s., 2016 (3 p.)
  16. Voordelen van schrijven boven typen, Platform Handschriftontwikkeling, 2024 (2 p.)
  17. Hoe met de hand schrijven geheugen en leren stimuleert, Oxfordlearning, 2024 (2 p.)
  18. Hoe je de schrijfvaardigheid van kinderen kunt verbeteren: 14 eenvoudige tips, Oxfordlearning, 2016 (3 p.)
  19. Uit ons onderzoek blijkt dat kinderen met de hand betere teksten produceren. Maar ze hebben ook toetsenbordvaardigheden nodig, Tracy Walsh, 2024 (4 p.)
  20. Waarom we het schrijven met de hand terug moeten brengen, Doaa Abdel-Baky, 2024 (3 p.)

Bundel 141

  1. Handschrift – Uitstervende kunst of belangrijke vaardigheid? Child Success Center, 2021 (3 p.)
  2. Het belang van schrijven voor leerlingen van vandaag, EPS-learning, z.j. (3 p.)
  3. Het kinderhandschrift sterft uit, Tim Sigsworth, 2024 (1 p.)
  4. Leren noteren: leerstof actief verwerken tijdens de les, Gertjan Vermeulen, 2024 (3 p.)
  5. Een leuke, motiverende benadering voor het ontwikkelen van schrijfvaardigheid, National Handwriting Association, z.j. (3 p.)
  6. Het belang van handschriften hoe het aan te leren, Rachel Beiswanger, 2024 (5 p.)
  7. Einde van het handschrift? De langzame en vergeetachtige dood van de pen, Paul Smith, 2024 (3 p.)
  8. Handschriftonderwijs in een notendop, National Handwriting Association, 2024 (1 p.)
  9. Kleuters ontdekken relaties tussen mondeling-schriftelijk en klank-letter, Ministère de l’ éducation nationale, 2015 (2 p.)
  10. Slordig handschrift? Korte handleiding om slordig schrijfwerk te verhelpen, Colleen Beck, 2024 (7 p.)
  11. De evolutie van het schrijven, Dr. Marc Seifer en Edda Manley, 2024 (3 p.)
  12. Editie voor studenten: De kracht van schrijven, Letts of London, 2024 (2 p.)
  13. Impact van handschrifttraining op vloeiendheid, spelling en tekstkwaliteit bij derdeklassers, Sibylle Hurschler Lichtsteiner, Werner Wicki & Peter Falmann, 2018 (3 p.)
  14. Schrijven met de hand, voor altijd verloren? The Sky`s The Limit, 2023 (2 p.)
  15. Schrijven versus typen: Onderzoek toont aan dat kinderen beter leren door te schrijven, RTT News, 2024 (2 p.)
  16. De kracht van handschrift, WIMA, 2025 (2 p.)
  17. Relatie tussen empathie en verantwoordelijkheid bij leerlingen in groep 5: een voorbeeld uit Turkije, IJELS AIAC, 2018 (2 p.)
  18. Waarom schrijven met de hand beter is voor je hersenen – Verbetering hersenverbindingen en ondersteuning emotionele gezondheid, Dr. Pamela B. Rutledge, 2024 (3 p.)
  19. Verslag over het Pedagogisch-Grafologisch Instituut Hamburg, Minna Becker, z.j. (2 p.)
  20. Schrijftherapie voor schoolgaande kinderen, Katie Bechamp, 2024 (4 p.)
  21. Hulptechnologie die je kunt gebruiken nadat je alles met schrijven hebt geprobeerd, Victoria Wood, 2025 (5 p.)

Data 2025: 10 februari

De SASS-groepsinterventie iOS een kortdurend (6-8 weken) co-teaching groepsprogramma voor leerlingen met handschriftmoeilijkheden. 
Co-teacher en leerkracht werken samen in de klas en volgen een wekelijks programma.
Deze groepsinterventie is volledig gebaseerd op de huidige literatuur van motorisch leren en motiveren van kinderen. 
Organisatie is in handen van SchrijvenNL.

Meer informatie? Klik hier

“Schrijven brengt taal tot leven”

Wanneer: vrijdag 11 april 2025
Waar: Driestar educatief Gouda

Alles wat je leest, is ooit door iemand opgeschreven! Toch blijkt schrijven veelal onderbelicht en in de schaduw van leesonderwijs te staan. Terwijl schrijven ten goede komt aan de leesvaardigheid en verschillende recente publicaties aangeven, dat meer prioriteit gegeven dient te worden aan schrijfvaardigheid. Voor een goede schrijfvaardigheid is een essentiële rol weggelegd voor het onderwijs. Wat maakt schrijfonderwijs effectief en aantrekkelijk?

Veel scholen willen in het kader van het verstevigen van de basisvaardigheden, het schrijfonderwijs een kwaliteitsimpuls geven. Aansluitend op de recent gepubliceerde conceptkerndoelen voor het leergebied Nederlands, wetenschappelijke inzichten en taalontwikkelingen, pakt deze speciale kennis- en netwerkdag urgente thema’s op voor een structurele verbetering van schrijfonderwijs.

Hoe ziet goed schrijfonderwijs er eigenlijk uit en hoe implementeer je dit in de dagelijkse onderwijspraktijk? Welke didactische vaardigheden heb je daar als leerkracht voor nodig? Kom naar deze speciale kennis- en netwerkdag in Gouda, waarbij schrijven en schrijfvaardigheid in het primair- en voortgezet onderwijs centraal staan. Ontdek het inspirerende dagprogramma en meld je aan! Je bent welkom op 11 april in Gouda! Kijk op www.schrijfonderwijspovo.nl

Wanneer: 26 mei 2025 van 19.30 – 20.30 uur en 2 juni van 15.30-16.30 uur
Door: Hans Stroes en Marjon van Sambeek

Zijn er bij jou in de klas en op school wel erg veel kinderen die moeite hebben met een vlot en leesbaar handschrift?

Leer meer over hoe dit komt en maak kennis met de nieuwste handschriftmethode Handiger handschrift die hiervoor ontwikkeld is.
Geschikt voor elke vorm van onderwijs.
Leert kinderen op een leuke en effectieve manier schrijven.
De leerkracht kan kiezen uit 2 mogelijkheden: met het verbonden schrift of het halfverbonden blokschrift.
Benieuwd naar de methode, wil je voorbeelden zien en tips krijgen hoe je het handschriftonderwijs in jouw klas kan verbeteren……
Geef je dan op voor deze GRATIS webinar via deze link.

Wanneer: 26 mei van 15.30 – 16.30 uur en 2 juni van 19.30-20.30 uur
Door: Hans Stroes en Marjon van Sambeek

Loop jij er ook tegenaan ….
dat de fijne motoriek van jouw leerlingen achteruit gaat?
dat veel kinderen moeite hebben met (leren) schrijven?

De Schrijfladder is speciaal ontwikkeld om de leerkracht te helpen dit proces te keren. Wil je voorbeelden zien en tips krijgen hoe je de schrijfvoorwaarden kan ontwikkelen en kennismaken met De Schrijfladder, geef je dan op voor deze gratis webinar via deze link.

Het Platform Handschriftontwikkeling organiseert van 20 t/m 24 januari 2025
NATIONALE WEEK VAN HET HANDSCHRIFT

n.a.v. de “Internationale Dag van het Handschrift” op 23-01-2025
Ter herinnering aan de geboortedatum van John Hancock (geb. 23-01-1737),
die met zijn duidelijke handtekening Amerika bevrijdde van de Engelse overheersing

Schrijven loopt uit de hand én verbindt!

Het ontgaat ons niet, dat er steeds minder met de hand geschreven wordt. Daarom vragen wij ook dit jaar aandacht voor het handschrift, dat in 2019 als cultureel erfgoed is bijgeschreven in de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.  Dit jaar is ons motto: Schrijven loopt uit de hand én verbindt!

Activiteiten IN de Nationale week van het handschrift

  • Extra aandacht voor handschrift via pers en social media
  • Schrijfactiviteiten voor basisscholen en onderbouw voortgezet onderwijs
  • Meerdere handschriftorganisaties zijn present op de NOT (Nederlandse onderwijs tentoonstelling) in Utrecht van 21-25 januari

Voor basisscholen en onderbouw VO, staan er op deze website bij ‘Eigen uitgaven’ gratis te downloaden lesbrieven met uitnodigende suggesties:

  • kleuterbouw (groep 1-2): vrijuit kriebelen, krassen en tekenen
  • middenbouw (groep 3-4-5): suggesties voor leerkracht en kinderen
  • bovenbouw (groep 6-7-8): schrijven komt op veel leergebieden voor, is vakoverstijgend
  • VO (klas 1 en 2): de hand is veelbetekenend, zelfs in staat tot micrografie

Wie vóór 1 februari een leuke ervaring of een geslaagd product naar platformhandschriftontw@outlook.com stuurt, maakt kans op een prijs.

Redenen genoeg om in uw krant, blad of anderszins aandacht te schenken aan het schrijven met de hand als onmisbaar communicatie- en leermiddel, als cultureel erfgoed..

Handige sites en telefoonnummers
www.handschriftontwikkeling.nl  
www.schrijfpedagogischehulp.nl 
www.schrijvenvlsm.nl                   
www.grafologie.nl                        
www.allesinbeweging.net           
www.schrijvenNL.nl                     

Volg het Platform Handschriftontwikkeling onze eigen Facebookpagina.

Stichting Haenen-van der Hout gaat workshops geven waarin leerkrachten praktisch meegenomen worden in het aanbieden van gekoppelde schrijflessen op de basisschool.

We gaan oefeningen doen, zelf lessen voorbereiden en met elkaar maken.
Je gaat gemotiveerd naar huis met een schat aan voorbeelden voor goede schrijflessen.

Zaterdag 25 januari 2025 starten we met de eerste workshop tijdens een studiedag in De Domstad te Utrecht.
De workshop is van 12.00 uur tot 16.00 uur en kost €25,00.
Docent is Ans van Zuijlen.
Zelf graag een doos met kleurpotloden meenemen.
Aanmelden voor 15 januari bij ansvanz@live.nl
www.schrijfpedagogischehulp.nl

Het kwartetspel is gedigitaliseerd en kan met de app of de website Kwartool  (www.kwartool.nl) digitaal gespeeld worden.